Indeksacja recesów uwłaszczeniowych
z terenów Wielkopolski i części Kujaw (dawne Wielkie Księstwo Poznańskie) z lat 1823-1910

Projekt recesy jest realizowany przez Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne "Gniazdo" i ma na celu indeksację zachowanych recesów uwłaszczeniowych z terenów Wielkopolski i części Kujaw znajdujących się pod pruskim zaborem. Projekt jest realizowany we współpracy Archiwum Państwowego w Bydgoszczy.

Tematyka projektu

Pierwsze działania związane z uwłaszczeniem chłopów na ziemiach dawnego zaboru pruskiego rozpoczęły się już w 1799 r. zamianą pańszczyzny na czynsz w dobrach królewskich. W 1807 r. zniesiono poddaństwo, zaś w 1811 r. zezwolono na wykup ziemi przez chłopów. Na dobre, reforma uwłaszczeniowa rozpoczęła się w 1823 r. Wszystkie przekształcenia własnościowe spisywano w oddzielnych dokumentach nazywanych recesami. Proces uwłaszczeniowy zbiegł się z utworzeniem katastru nieruchomości, regulacji granic gruntów i założenia oddzielnych ksiąg gruntowych dla poszczególnych działek i nieruchomości.

Proces uwłaszczeniowy trwał latami, często od momentu sporządzenia recesu do jego realizacji mijało nawet kilkadziesiąt lat. Sprawy sporne (jak na przykład zniesienie współwłasności łąk, pastwisk, itd) regulowano oddzielnymi recesami, a nierzadko należało również ustalić dokładne granice działek. Duża liczba recesów uwłaszczeniowych (nawet po kilka dla każdej wsi) powoduje, iż bardzo trudno odnaleźć interesujące nas nazwiska uwłaszczanych chłopów - w dużej części naszych przodków. Stąd zrodził się pomysł na zindeksowanie dostępnych recesów.

Indeksacja

W 2019 r. przystąpiliśmy z gronem wolontariuszy do fotografowania i indeksowania zachowanych recesów uwłaszczeniowych udostępnionych dzięki uprzejmości Archiwum Państwowego w Bydgoszczy. Z czasem mamy nadzieję, na rozciągnięcie tej współpracy także na inne archiwa regionu. Proces jest bardzo czasochłonny - począwszy od skatalogowania recesów, poprzez wykonanie zdjęć i ich obróbkę, wypisanie nazwisk uwłaszczonych chłopów, poprzez przetworzenie tych danych i wstawienie do wyszukiwarki.

Nie pytajcie więc, kiedy pojawi się kolejny powiat i kolejne miejscowości. Fotografowanie i indeksacja zajmują wiele tygodni naszej pracy i jeśli tylko pojawiają się nowe, opracowane indeksy, niezwłocznie udostępniamy je w bazie danych. Wszystko zależy od liczby osób zaangażowanych w projekt.

Obecnie zindeksowane są miejscowości powiatów: gnieźnieńskiego, gostyńskiego, koźmińskiego, krotoszyńskiego, leszczyńskiego, ostrowskiego i witkowskiego (zobacz: pełna zawartość bazy danych), przed nami jeszcze więc dużo pracy. Jeśli chcesz wesprzeć tworzenie indeksów, prosimy o kontakt.

Wyszukiwanie

Dostępna jest wyszukiwarka, której możemy użyć, aby wyszukiwać po nazwiskach. W przyszłości, gdy przybywać będzie danych, dodamy dodatkowe kryteria wyszukiwania.

Po wpisaniu nazwiska, ukazuje się lista rezultatów - nazwisk wraz z odnośnikiem do zawartości recesu. Nazwiska nie są indeksowane z dokładnością do konkretnej strony, więc zazwyczaj należy przejrzeć całą zawartość recesu - jeśli nazwisko pojawia się kilka razy, oznacza to, że dana osoba wystąpiła w kilku recesach.

Kontakt

Wszelkie zapytania i sugestie proszę umieszczać na Forum WTG w temacie Recesy uwłaszczeniowe lub przesyłać na adres: recesy.wlkp@gmail.com

Twórcy projektu

Realizatorem projektu jest Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne „Gniazdo”. Dzięki setkom godzin pracy członków i sympatyków tego stowarzyszenia, możliwe stało się opracowanie recesów uwłaszczeniowych.

Nad projektem pracują lub pracowali: Mariola Bała, Magdalena Bartkowska, Barbara Cywińska, Joanna Cywińska, Katarzyna Czepulis-Rastenis, Wojciech Derwich, Eugeniusz Forma, Bogdan Jarosz, Wojciech Jędraszewski, Danuta Kot, Beata Kroszka, Janina Król, Katarzyna Krüger, Adam Lewandowicz, Mariusz Maćkowiak, Mirosława Marciniak, Joanna Raczkowska, Kazimierz Robaszkiewicz, Andrzej Siwiński, Dariusz Stolarski, Genowefa Szulc oraz Danuta Wojcięgowska. Stroną informatyczną przedsięwzięcia zajmuje się Maciej Głowiak.

Wsparcie finansowe

Realizacja projektu była możliwa dzięki wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w ramach zadania publicznego „Recesy Wielkopolskie w latach 1823-1910” współfinansowanego ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego.

Wsparcie technologiczne (serwer)

Strona internetowa projektu, podobnie jak inne projekty Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego „Gniazdo” działa dzięki serwerom udostępnionym przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe.